Πάσχα, Ημέρα Λαμπρή

Το Πάσχα θεωρείται ως η πιο σημαντική γιορτή στην ελληνορθόδοξη παράδοση. Η Κυριακή του Πάσχα ή Λαμπρή είναι μέρα μεγάλης χαράς και θριάμβου, καθώς τιμάται η ανάσταση του Ιησού Χριστού, ακρογωνιαίος λίθος της χριστιανικής πίστης. 

Το ελληνορθόδοξο Πάσχα ακολουθεί το Ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο είναι δεκατρείς ημέρες πίσω από το Γρηγοριανό ημερολόγιο που χρησιμοποιείται στη Δύση. Ως αποτέλεσμα, η ημερομηνία του Πάσχα στην ελληνορθόδοξη παράδοση πέφτει συχνά σε διαφορετική ημέρα από το Πάσχα άλλων χριστιανικών δογμάτων. 

Ο εορτασμός του Πάσχα στην ελληνορθόδοξη παράδοση αρχίζει τη Μεγάλη Εβδομάδα, η οποία είναι η εβδομάδα που προηγείται της Κυριακής του Πάσχα. Είναι μια περίοδος έντονης προσευχής και περισυλλογής, καθώς οι πιστοί μνημονεύουν τα γεγονότα που οδήγησαν στη σταύρωση και την ανάσταση του Ιησού. 

Το Μεγάλο Σάββατο, η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία τελεί την Αναστάσιμη Λειτουργία, η οποία είναι η πιο σημαντική λειτουργία του έτους. Η τελετουργία κορυφώνεται σταδιακά όταν οι πιστοί λαμβάνουν το Άγιο Φως και ανάβουν ο ένας μετά τον άλλο τα κεριά τους, τις λαμπάδες. Ίσως από τους πιο όμορφους συμβολισμούς, αυτός του φωτός που νικά το σκοτάδι του θανάτου. Ξεχωριστή στιγμή αποτελεί το χαρμόσυνο μήνυμα: "Χριστός Ανέστη!" με τους πιστούς να απαντούν: "Αληθώς Ανέστη!". 

Ακολουθεί το εορταστικό δείπνο με τα περισσότερα παραδοσιακά πιάτα να περιλαμβάνουν τη μαγειρίτσα, τσουρέκι και κόκκινα αυγά, τα οποία συμβολίζουν το αίμα του Χριστού και τη νίκη της ζωής έναντι του θανάτου. 

Ξημερώνοντας η Λαμπρή ή Κυριακή του Πάσχα ο χορός, το φαγητό, οι ευχές, η ελπίδα και η χαρά δίνουν τη θέση τους στην κατάνυξη των ημερών της Σαρακοστής και ειδικά της Μεγάλης Εβδομάδας. 

Ενδεικτικά, παραθέτουμε μερικά δείγματα της λαϊκής μουσικής παράδοσης όπως απαντώνται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, τα οποία μέσα από τους στίχους τους περιγράφουν το κλίμα της μεγάλης γιορτής. 

Ηρθ΄ η Λαμπρή κι η πασχαλιά κι το Χριστός Ανέστη.

Μάνες στουλίζουν τα παιδιά Κι πεθερές τις νύφες.

Στουλίζ΄ η χήρα και τον γιο να πά να μεταλάβει.

Τον ζήλεψε η γειτονιά, τον ζήλεψε η χώρα. 

Χριστός Ανέ- Χριστός Ανέστη μάτια μου

Χριστός Ανέστη μάτια μου κι έλα να φιληθούμε,

έτσ’ είναι μάτια μου, έτσ’ είναι κι έλα να φιληθούμε,

πάρε και κλή- πάρε και κλήμα τ’ αμπελιού

πάρε και κλήμα τ’αμπελιού κι έλ’ να στεφανωθούμε. 

Μια Κυριακή και μια Λαμπρή, μια Πασχαλιά μεγάλη 

οι κλέφτες στήσαμε χορό κι ούλοι οι καπεταναίοι

είχαν αρνιά και ψένανε κριάρια σουβλισμένα, είχαν και ένα παλιό κρασί από το Μοναστήρι 

και απ' το χορό που χόρευαν κι απ' το καμάρι οπού 'χαν βαρήγανε τ' ασήμια τους, στράφταν τ' ασημοκούμπια.