19/05/2023Οι μέλισσες διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στο οικοσύστημά μας και η σημασία τους δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Αυτά τα μικρά κιτρινομαυρα έντομα είναι υπεύθυνα για την επικονίαση ενός σημαντικού μέρους των φυτών, συμπεριλαμβανομένων πολλών από τις καλλιέργειες τροφίμων μας. Χωρίς τις μέλισσες, το περιβάλλον μας θα υπέφερε σε μεγάλο βαθμό, οδηγώντας σε μείωση της βιοποικιλότητας και σε πιθανή επισιτιστική κρίση. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας στις 20 Μαΐου.
Δεν είναι μόνο το μέλι τους που μας προσφέρουν. Είναι και η γύρη, ο βασιλικός πολτός, το κερί και η πρόπολη που μας προσφέρουν οι μέλισσες χάρη στην εντυπωσιακή κοινωνική τους οργάνωση, με τη βασίλισσά τους, τις εργάτριες και τους κηφήνες. Αλλά και κάτι ακόμα…
Οι μέλισσες είναι εξαιρετικοί επικονιαστές. Καθώς μετακινούνται από λουλούδι σε λουλούδι συλλέγοντας νέκταρ, μεταφέρουν κόκκους γύρης, επιτρέποντας στα φυτά να αναπαραχθούν. Η διαδικασία αυτή είναι απαραίτητη για την παραγωγή φρούτων, λαχανικών και σπόρων. Εκτιμάται ότι οι μέλισσες, μαζί με άλλους επικονιαστές, συμβάλλουν στην επικονίαση περίπου του 70% των καλλιεργειών που τρέφουν το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού. Χωρίς αυτή τη φυσική διαδικασία, πολλά από τα αγαπημένα μας τρόφιμα, όπως τα μήλα, τα αμύγδαλα και οι φράουλες, θα παράγονταν σε αρκετά μικρότερες ποσότητες ή θα μας εξανάγκαζαν να χρησιμοποιούμε τεχνητές μεθόδους.
Ωστόσο, οι μέλισσες αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις που απειλούν τους πληθυσμούς τους. Μία από τις κύριες απειλές είναι η απώλεια των φυσικών ενδιαιτημάτων, συμπεριλαμβανομένων των λιβαδιών, των δασών και των υγροτόπων, δηλαδή τα… σπίτια και τις πηγές τροφής τους. Τα φυτοφάρμακα και τα εντομοκτόνα αποτελούν επίσης σημαντικό κίνδυνο για τις μέλισσες. Οι χημικές ουσίες μπορούν να μολύνουν το νέκταρ και τη γύρη στα οποία βασίζονται οι μέλισσες για τη διατροφή τους, να αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα και να προκαλέσουν ακόμη και θάνατο.
Η κλιματική αλλαγή είναι ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει τις μέλισσες. Η άνοδος της θερμοκρασίας και η μεταβολή των καιρικών συνθηκών διαταράσσουν την ευαίσθητη ισορροπία των οικοσυστημάτων, επηρεάζοντας τον χρόνο ανθοφορίας και τη διαθεσιμότητα των πόρων για τις μέλισσες. Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή συμβάλλει στην εξάπλωση παρασίτων και ασθενειών, όπως η νοζεμίαση και οι σηψιγονίες που μπορούν να καταστρέψουν τις αποικίες των μελισσών.
Για την προστασία των μελισσών και τη διασφάλιση της επιβίωσής τους, οφείλουμε να κάνουμε σοβαρές προσπάθειες διατήρησης των φυσικών ενδιαιτημάτων. Είναι στο χέρι μας να δημιουργήσουμε πάρκα και κήπους και να μειώσουμε τη χρήση φυτοφαρμάκων. Δυο μεγάλα δεντρολίβανα, ένα παρτέρι με λουλούδια, μια πορτοκαλιά αρκούν για να δείτε αυτό το μικρό θαύμα να συμβαίνει.
Αναμφίβολα, πιο σημαντική θα είναι η υιοθέτηση από τους αγρότες πιο βιώσιμων γεωργικών πρακτικών που ελαχιστοποιούν τη χρήση φυτοφαρμάκων, ενσωματώνουν ποικίλα ανθοφόρα φυτά στα χωράφια τους και παρέχουν καταφύγιο στις μέλισσες.
Η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση είναι επίσης καίριας σημασίας. Διδάσκοντας τους ανθρώπους για τη σημασία των μελισσών και τις απειλές που αντιμετωπίζουν, μπορούμε να ενισχύσουμε το αίσθημα ευθύνης και να ενθαρρύνουμε τα άτομα να αναλάβουν δράση. Η υποστήριξη των τοπικών μελισσοκόμων και η αγορά μελιού από παραγωγούς είναι πρόσθετοι τρόποι για να συμβάλλετε στη διατήρηση των μελισσών.